انتقاد عباس عبدی از صداوسیما؛ چوپان دروغگو شده | رسانه ملی در خلأ هویتی، کارشناسی و سیاستی قرار دارد! تا دیر نشده خانه تکانی کنید

رویداد۲۴| عباس عبدی، تحلیلگر سیاسی اصلاح‌طلب در یادداشتی که روزنامه «هم‌میهن» منتشر کرده، به انتقاد از رویکرد و وضعیت صداوسیما پرداخت و نوشت: «در واقع، گویی صداوسیما از طریق انتشار روایت‌هایی که تناسبی با واقعیت ندارند، وظیفه شارژ کردن روحی عده‌ای مخاطب خاص را برعهده داشته، و کاری به حقیقت و واقعیت امور ندارد. جالب اینکه سالی دو بار هم «نشست تحول در صداوسیما» برگزار می‌کنند و مصداق «خود گویی و خود خندی» هستند.»

عبدی با اشاره به پیام اخیر رهبری به مدیریت رسانه ملی، نوشت: نکته مورد نظر «مقید کردن روایت به واقعیت» اشت.

وی تاکید کرد: «به طور قطع، هنگامی که اتفاقی رخ می‌دهد، هر رسانه‌ای برحسب رویکرد و زاویه دید خود روایتی متفاوت از آن واقعه و رویداد ارائه می‌دهد ولی این روایت بر ستون واقعیت استوار است و نه اوهام و خیالات. به عبارت دیگر، روایت علیه واقعیت نیست، بلکه نحوه دیدن و تا حدی تفسیر آن است.»

وی در ادامه نوشت: «رسانه‌ای که واقعیت را انکار می‌کند، متوجه نمی‌شود که اگر در مواردی هم واقعیت را بگوید، مخاطب آن را نمی‌پذیرد و به حساب رویکرد کلی آن رسانه که نفی واقعیت است می‌گذارد و آن را دروغ تلقی می‌کند. دقیقاً مثل چوپان دروغگو می‌شود. در نتیجه، دست‌اندرکاران رسانه متوجه نمی‌شوند که چرا مردم در این موارد آنان را باور نمی‌کنند، حتی در مورد پذیرش اخبار و مطالب واقع‌گرایانه یا درست آنان واکنش منفی از خود نشان می‌دهند. بدتر اینکه دست‌اندرکاران رسانه‌های «روایت‌محور» بیش از همه خودشان فریب روایت‌های نادرست خود را می‌خورند و آنها را باور می‌کنند!»

عبدی همچنین نوشت: «رسانه ملی یک مشکل دیگر هم دارد. هر نویسنده یا رسانه‌ای می‌تواند مخاطبان معینی را برای خود تعیین کند و به خواست‌های آنان پاسخ دهد. یک رسانه کارگری دنبال طرح مشکلات و تأمین منافع کارگران است، درحالی‌که یک رسانه کارفرمایی برعکس عمل می‌کند و هیچ‌کدام نیز نیاز و ضرورتی نمی‌بینند که به موضوعات مورد علاقه مخاطبان دیگر بپردازند.
ولی هنگامی که یک رسانه خود را «رسانه ملی» می‌نامد و از بودجه عمومی ارتزاق می‌کند، باید همه ملت را مخاطب خود قرار دهد. «رسانه ملی» نه‌تن‌ها رسانه جناحی نیست، بلکه «رسانه حکومتی» هم نباید باشد. اولویت اول آن باید بازتاب‌دهنده خواست عمومی باشد. قرار نیست که فقط مطالبات و خواست‌های یک گروه اندک و یا حکومت و دولت را بازتاب دهد. این رفتار ازیک‌سو، موجب دوری مردم از آن رسانه می‌شود و از سوی دیگر، زمینه ریاکاری و دورویی را فراهم می‌کند. همچنین، افراد فاقدصلاحیت را عهده‌دار امور می‌کند که تنها ویژگی آنها گام برداشتن در راه و مطالبات آن گروه اندک است.»

عبدی ادامه داد: «متاسفانه صداوسیما بیش از آنکه بازتاب‌دهنده واقعیت ولو با روایت معین باشد، دنبال توجیه اقدامات رسمی جناحی به هر شیوه‌ای است. دنبال نادیده گرفتن اکثریت بزرگی از مردمی است که خارج از دایره مخاطبان آن هستند. جالب اینکه همین کار را هم نادرست انجام می‌دهد و نتیجه عکس می‌گیرد. نمونه آن سوریه و مسئله فلسطین است. چرا ناکارآمد شده‌اند؟ چون آنها در فضای رسانه‌ای رقابتی قرار گرفته‌اند؛ درحالی‌که عادت به چنین فضایی ندارند. صداوسیما از گذشته دور از چند رانت برخوردار بود. بودجه نامحدود دولتی، عدم پاسخگویی مناسب و نظارت‌ناپذیری مدنی، و از همه مهم‌تر انحصاری بودن و عدم‌رقابت. حتی یکی از این رانت‌ها موجب اختلال جدی در رسانه می‌شود؛ چه رسد که هر سه مورد آن با هم تضعیف شوند.»

عبدی با اشاره به اینکه «سال‌هاست که رانت سوم تا حدود زیادی برچیده شده است» نوشت: «ولی این ساختار حجیم و چاق و ناکارآمد به زندگی با آن سه رانت عادت کرده بود، دو رانت اول هم به شکل‌های دیگری دچار ضعف شده‌اند. بودجه‌های حکومتی دیگر مثل سابق نیست، درآمد آگهی‌ها هم به علت عملکرد فاجعه‌بار آن کاهش یافته است، و بالاخره شکل‌گیری تنوع رسانه‌های ماهواره‌ای و شبکه‌های مجازی نیز موجب نظارت نسبی و البته غیررسمی بر این رسانه شده است.»

وی با تاکید بر اینکه «صداوسیما در یک خلأ هویتی و کارشناسی و سیاستی قرار دارد» نوشته: «به همین علت است که مدیریت آن عملکرد خود در انتخابات۱۴۰۲ را یکی از اتفاقات و تحولات مهم در این رسانه می‌داند؛ انتخاباتی که نمایندگانش بعضاً با ۳درصد واجدین حق رأی به مجلسی راه یافته‌اند و عملکرد آن مجلس نیز اظهرمن‌الشمس است. صداوسیما دچار بازی با اعداد و ارقام شده است.
دیدن فوتبال باشگاه‌های اروپا را به حساب مخاطب خود می‌گذارد! ولی جرأت ندارند که یک تریبون آزاد و مستقیم در چهارراه ولی‌عصر بگذارند تا ببینند مردم چه می‌گویند و چه نگاهی به سیاست‌های این رسانه دارند. هنگامی که رسانه رسمی یک نظام، در قعر ناکارآمدی باشد، مثل آن است که فشار خون آن به زیر ۶ برسد که فرد را دچار غش، تاری دید، عدم تعادل، گیجی و انواع و اقسام مشکلات می‌کند.»

عباس عبدی در مقام توصیه نیز نوشت: «راه اصلاح امور از اصلاح نظام رسانه‌ای به‌ویژه صداوسیما می‌گذرد. بدون خانه‌تکانی اساسی و تغییر رویکردی در این رسانه هیچ اتفاق مثبتی که پایدار هم باشد در ایران رخ نخواهد داد. این رسانه به این عریض و طویلی در برابر رسانه‌های بسیار کوچکتر هم ناتوان و فاقد اثرگذاری است.
مدیران آن ممکن است انسان‌های خوبی باشند، من نمی‌شناسم؛ ولی روشن است که عملکرد آنان موجب خروج مرجعیت رسانه‌ای از کشور شده است. بسیاری از اخبار و تحلیل‌های آن موجب طنز و مضحکه می‌شود. همین امروز هم اقدام به اصلاح آن شود دیر است؛ چه رسد که به آینده موهوم و خیالی موکول شود.»